Zapraszmy do obejrzenia materiałów filmowych z konferencji.

Dzień pierwszy
Panel 1- Straty Polski:

https://www.youtube.com/watch?v=xfWKOPVsALI&feature=youtu.be

https://www.youtube.com/watch?v=tL2JAB__laY&list=UU0iaMJJedGoscb9SVsLZfEw

Lynn Nicholas: Nazistowska grabież w Polsce:ideologia i praktyka
prof. dr hab. Andrzej Mężyński: Grabież dóbr kultury na polskich ziemiach okupowanych. Ośrodki decyzyjne, metody,konflikty kompetencyjne, wyniki

Lynn Nicholas- Niezależna badaczka polityki społecznej i kulturalnej okresu nazizmu. Studiowała na Uniwersytecie Harvarda i na Uniwersytecie Madryckim, dyplom licencjacki otrzymała na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jej pierwsza książka, The Rape of Europa. The Fate of Europe’s Treasures in the Third Reich and the Second World War (Grabież Europy. Losy dzieł sztuki w Trzeciej Rzeszy i podczas drugiej wojny światowej), wydana w 1994 roku, otrzymała nagrodę National Book Critics Circle Award. Na jej podstawie powstał film dokumentalny pod tym samym tytułem. Wielokrotnie występowała jako biegły w sprawach restytucyjnych, a także zeznawała w tym charakterze przed Kongresem USA. Była doradcą w Komisji Doradczej Prezydenta USA zajmującej się majątkiem ofiar Holokaustu zgromadzonym w USA. W 2005 roku opublikowała książkę Cruel World (Okrutny świat), w której opisuje losy dzieci oraz rodzin w okupowanej przez nazistów Europie.

prof. dr hab. Andrzej Mężyński- Profesor nauk historycznych, do 2003 roku pracował w bibliotekach naukowych, m.in. w Bibliotece Kórnickiej PAN (1961–1980), później dyrektor Biblioteki Sejmowej. W latach 2003–2009 profesor w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Współzałożyciel (1988) i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Bibliologicznego. Autor publikacji na temat bibliotekoznawstwa, książki polskiej w XIX wieku, polskich bibliotek w czasie drugiej wojny światowej. Współpracując z Biurem Pełnomocnika Rządu ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przygotowywał wydawnictwa dotyczące strat książki polskiej podczas drugiej wojny światowej, m.in.: Kommando Paulsen. Październik–grudzień 1939 (Warszawa 1994, wyd. niem. 2000), Biblioteki Naukowe w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Wybór dokumentów źródłowych (Warszawa 2003), Biblioteki Warszawy w latach 1939–1945 (Warszawa 2010).

dr Mariusz Klarecki: Wojenne straty prywatnych zbiorów artystycznych i kolekcji mieszkańców Warszawy
dr Paweł Libera: Grabież dóbr kultury na ziemiach polskich przez władze i wojska sowieckie w czasie drugiej wojny światowej
dr Edyta Gawron: Straty materialne gmin i organizacji żydowskich w Polsce w czasie drugiej wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu

dr Edyta Gawron- Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, adiunkt w Instytucie Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz kierownik Ośrodka Studiów nad Historią i Kulturą Żydów Krakowskich UJ. Specjalizuje się w historii Żydów polskich w XX wieku, w szczególności Żydów krakowskich. Prezes Zarządu Fundacji Galicia Jewish Heritage Institute (Żydowskie Muzeum Galicja), współpracuje z instytucjami akademickimi i muzealnymi w Polsce i za granicą. Od 2014 roku działa jako ekspert Komisji Europejskiej w ramach projektów EACEA i Horizon 2020, należy także do Rady Doradczej projektu European Holocaust Research Infrastructure. Autorka wielu wykładów i publikacji poświęconych wybranym aspektom historii Żydów polskich w XX wieku. Współautorka i kuratorka szeregu wystaw, m.in. wystawy stałej Kraków – czas okupacji 1939–1945 w Fabryce Schindlera w Krakowie (oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa).

dr Mariusz Klarecki- Doktor nauk humanistycznych, absolwent historii sztuki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Obronił pracę doktorską Straty w prywatnych artystycznych zbiorach i kolekcjach mieszkańców Warszawy w latach 1939–1945 na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w domu aukcyjnym Desa-Unicum oraz w Polskich Pracowniach Konserwacji Zabytków w Warszawie. W 2004 roku był członkiem zespołu ds. ustalenia wartości strat, jakie Warszawa poniosła w wyniku drugiej wojny światowej, powołanego przez Prezydenta m.st. Warszawy. Jest współautorem raportu i publikacji Raport o stratach Warszawyi jej mieszkańców w latach 1939–1945 oraz późniejszej książki Straty Warszawy 1939–1945. Raport. Specjalizuje się w badaniach nad twórczością Józefa Brandta oraz innych malarzy należących do polskiej kolonii artystycznej w Monachium. Jest autorem wielu ekspertyz oraz opinii w katalogach aukcyjnych dla polskich i zagranicznych domów aukcyjnych (m.in. Agra Art, Desa Unicum, Sotheby’s London, Sotheby’s New York). Od 2011 roku współpracuje z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Departamentem Dziedzictwa Kulturowego – w dziedzinie strat wojennych zbiorów polskich.

dr Paweł Libera- Historyk i archiwista, absolwent wydziału prawa międzynarodowego i UE Uniwersytetu Paris I Panthéon-Sorbonne (2004), pracę doktorską obronił w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
(2012), obecnie adiunkt w Zakładzie Dziejów Dyplomacji i Systemów Totalitarnych w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk i pracownik naukowy w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Zajmuje się polityką wschodnią
Polski ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-litewskich i polsko-rosyjskich w pierwszej połowie XX wieku, autor m.in.: (wraz z A. Kasparavičiusem), Lietuvos ir Lenkijos Diplomatiniai Santykiai 1938–1940
Metais. Dokumentų Rinkinys, Vilnius 2013; II Rzeczpospolita wobec ruchu prometejskiego, Warszawa 2013.

dr hab. Maciej Matwijów: Losy polskich dóbr kultury na ziemiach wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej (1939–1945)
dr Patricia Kennedy Grimsted: Postępy działań restytucyjnych w kwestii zwrotu przechwyconych w czasie II wojny światowej archiwaliów znajdujących się obecnie w Moskwie

dr Patricia Kennedy Grimsted- Profesor w Ośrodku Studiów Rosyjskich i Euroazjatyckich oraz w Instytucie Badań Ukraińskich Uniwersytetu Harvarda oraz członek honorowy Międzynarodowego Instytutu Historii Społecznej (IISH, Amsterdam). W roku 1964 uzyskała doktorat w dziedzinie historii rosyjskiej na Uniwersytecie Kalifornijskim (Berkeley). Jest autorytetem w dziedzinie archiwistyki dotyczącej Rosji i byłego Związku Radzieckiego. Jest także wybitnym badaczem w dziedzinie dóbr kultury utraconych w wyniku drugiej wojny światowej oraz działań restytucyjnych; w tej dziedzinie napisała, m.in.: Trophies of War and Empire: The Archival Legacy of Ukraine, World War II, and the International Politics of Restitution [Trofea powojenne i postimperialne. Dziedzictwo archiwistyczne Ukrainy, druga wojna światowa oraz międzynarodowa polityka restytucyjna] (Cambridge, MA 2001).

dr hab. Maciej Matwijów- Historyk, profesor nadzwyczajny w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, wcześniej wieloletni pracownik Działu Rękopisów w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Autor wielu publikacji, m.in. książek Walka o lwowskie dobra kultury 1945–1948 (Wrocław 1996) i Mieczysław Gębarowicz (1893–1984) – uczony i opiekun narodowych dóbr kultury (Warszawa
2013) oraz artykułów dotyczących dziejów politycznych Rzeczypospolitej szlacheckiej XVII wieku, dziejów lwowskiego Ossolineum i polskich dóbr kultury we Lwowie oraz problematyki staropolskiej książki rękopiśmiennej; współautor katalogów i informatorów dotyczących zbiorów rękopiśmiennych Ossolineum.

Panel 2: Dokumentowanie strat i badania proweniencyjne

dr Uwe Hartmann: Dokumentacja strat z okresu wojny i badania proweniencyjne w Niemczech – przegląd
Karina Chabowska i Agata Modzolewska: Dokumentowanie strat wojennych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP
dr Christoph Bazil: Doświadczenie Kommission für Provenienzforschung w dziedzinie dokumentowania strat wojennych, prowadzenia badań proweniencyjnych i procesów restytucyjnych

dr Christoph Bazil- Doktor nauk prawnych, dyrektor Wydziału ds. Restytucji Dzieł Sztuki w Urzędzie Kanclerza (Generalna Dyrekcja ds. Kultury) w Wiedniu. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego, od 1994 roku pracuje w Generalnej Dyrekcji ds. Kultury. W roku 1997 odbył staż w Komisji Europejskiej w Brukseli, a w roku 2000 sprawował funkcję asystenta prawnego w Verwaltungsgerichtshof (Okręgowym Sądzie Administracyjnym). W 2005 roku pełnił funkcję zastępcy dyrektora Wydziału Dziedzictwa Kulturowego, w latach 2006–2007 był Przewodniczącym Komitetu UNESCO ds. Ochrony Dóbr Kulturalnych w razie Konfliktu Zbrojnego, od 2008 roku jest dyrektorem Wydziału ds. Restytucji Dzieł Sztuki oraz współprzewodniczącym Komisji Badań Proweniencyjnych w Austrii. Autor wielu publikacji dotyczących prawnych aspektów ochrony dziedzictwa i restytucji dzieł sztuki.

Karina Chabowska- Główny specjalista w Wydziale Strat Wojennych w Departamencie Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Ukończyła ochronę dóbr kultury na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Kwestiami strat wojennych zajmuje się od ponad 7 lat. Do jej głównych zadań należy prowadzenie działań restytucyjnych, w tym przygotowywanie wniosków restytucyjnych, pozyskiwanie dokumentacji,
współpraca z prawnikami i organami ścigania. W pracy duży nacisk kładzie na poszukiwanie nowych możliwości dotyczących odzyskiwania utraconych zabytków.

dr Uwe Hartmann- Urodził się w 1959 roku w Rostocku w Niemczech. Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Pracował w biurze ds. koordynacji prac nad utraconymi obiektami kultury w Magdeburgu; w latach 1989–1999 był asystentem naukowym na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Humboldtów. Od 2008 roku sprawuje kierownictwo nad Wydziałem Badań Proweniencyjnych w Instytucie Badań Muzealnych w Staatlichen Museen zu Berlin – Stiftung Preußischer Kulturbesitz. Głównymi dziedzinami jego pracy i badań naukowych są, oprócz badań proweniencyjnych, historia historii sztuki oraz jej instytucji w XX wieku w Niemczech.

Agata Modzolewska- Ukończyła studia w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego; od 2013 roku, kiedy powstał Wydział Strat Wojennych w Departamencie Dziedzictwa Kulturowego w Ministerstwie Kultury i  Dziedzictwa Narodowego RP, pracuje w nim na stanowisku starszego specjalisty. W swojej pracy jest przede wszystkim odpowiedzialna za jedyną ogólnopolską bazę danych strat wojennych. Systematycznie przegląda katalogi aukcyjne i aukcje internetowe w poszukiwaniu obiektów, które mogą stanowić polskie straty wojenne. Ponadto zajmuje się poszukiwaniem i zdobywaniem dokumentacji archiwalnej związanej z utraconymidziełami sztuki, także poprzez prowadzenie specjalistycznych kwerend w archiwach krajowych i zagranicznych. W tym zakresie współpracuje z historykami sztuki, muzealnikami i archiwistami. Analizuje pozyskane materiały i przygotowuje wnioski restytucyjne.

Dzień drugi
Panel 3- Restytucja:

https://www.youtube.com/watch?v=oTsB_1MbBp4&list=UU0iaMJJedGoscb9SVsLZfEw

Elżbieta Rogowska: Doświadczenia restytucyjne Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP
Katarzyna Zielińska: Rewindykacja powojenna dóbr kultury do Polski (1945–1956)
dr Andrzej Drozd: Podstawy prawne restytucji dóbr kultury w Polsce

dr Andrzej Drozd- Doktor nauk prawnych, radca prawny, arabista, adiunkt na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadzi kancelarię w Gdyni i w Sopocie wyspecjalizowaną m.in. w zagadnieniach prawa cywilnego związanych z restytucją dóbr kultury. Współpracuje od lat z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz z instytucjami muzealnymi. Autor kilkudziesięciu prac naukowych, m.in. z zakresu prawa międzynarodowego, prawnej ochrony zabytków, historii sztuki. Członek Polskiego Komitetu ICOM.

Elżbieta Rogowska- Absolwentka Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2002 roku związana z Departamentem Dziedzictwa Kulturowego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2013 roku naczelnik Wydziału Strat Wojennych w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Koordynuje projekty badawcze i prace związane z katalogowaniem, popularyzowaniem i poszukiwaniem strat wojennych oraz działania mające na celu odzyskanie odnalezionych zabytków. Autorka artykułów poświęconych restytucji dzieł sztuki, publikowanych m.in. w kwartalniku „Cenne, Bezcenne, Utracone”. Prelegentka szkoleń dla muzealników, historyków sztuki i policjantów z zakresu restytucji dóbr kultury utraconych w wyniku drugiej wojny światowej.

Katarzyna Zielińska- Absolwentka Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; historyk sztuki, badacz proweniencji. W latach 2008–2013 pracownik Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie. W latach 2013–2014 zatrudniona w Muzeum Narodowym w Warszawie na stanowisku specjalisty ds. badania proweniencji zbiorów. Od lutego 2014 roku związana z Wydziałem Strat Wojennych w Departamencie Dziedzictwa
Kulturowego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Zajmuje się m.in. przygotowywaniem wniosków restytucyjnych kierowanych do Federacji Rosyjskiej.

dr Agnes Peresztegi: Restytucja dzieł sztuki zagrabionych w czasach nazizmu: wyzwanie ciągle aktualne
Thomas Kline: Specyfika amerykańskich przepisów i prawa precedensowego w kontekście restytucji: nowe rozwiązania w prawodawstwie, polityce i praktyce Stanów Zjednoczonych dotyczące dzieł sztuki zagrabionych przez nazistów
dr Felix Laurin Stang: Niemieckie prawodawstwo i praktykę rozstrzygania sporów w zakresie zwrotu dóbr kultury zagrabionych w trakcie drugiej wojny światowej

dr Agnes Peresztegi - dyrektor Komisji ds. Odzyskiwania Dzieł Sztuki. Ma ponad dwudziestoletnie doświadczenie w sprawach dotyczących roszczeń o odzyskanie mienia pochodzenia żydowskiego, w których działa w charakterze doradcy organizacji non profit reprezentujących spadkobierców i potomków właścicieli dzieł utraconych. Członkini zespołu doradczego do spraw dóbr kulturalnych skonfiskowanych i zrabowanych przez hitlerowców, działającego przy ESLI, Europejskim Instytucie Dziedzictwa Shoah. Wchodzi w skład grupy zadaniowej Taskforce „Schwabinger Kunstfund”.

Thomas Kline - radca prawny w kancelarii Andrews Kurth LLP w Waszyngtonie oraz wykładowca na Uniwersytecie Jerzego Waszyngtona w ramach Studiów Muzealnych. Pełnomocnik amerykańskich muzeów i kolekcjonerów w postępowaniach dotyczących roszczeń związanych z dziełami sztuki, ustalenia własności lub autentyczności przedmiotów kradzieży bądź naruszenia zapisów umów. Specjalizuje się w sporach sądowych i w arbitrażu.

dr Felix Laurin Stang - Studiował prawo na Uniwersytecie w Monachium. Na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku uzyskał tytuł magistra nauk prawnych. Na Uniwersytecie w Bonn otrzymał tytuł doktora za badania w dziedzinie prac objętych prawami autorskimi w domenie publicznej. Od 2011 roku pracuje w kancelarii prawnej RAUE LLP. Współpracuje głównie z prof. Peterem Rauem. Uczestniczył w wielu postępowaniach dotyczących restytucji dzieł sztuki zagrabionych na terenach zajmowanych przez nazistów.