61825

fot. Hermann Historica

 

Do zbiorów Łazienek Królewskich w Warszawie ponownie trafił stolik do gry w karty z kolekcji mebli króla Stanisława Augusta. Obiekt uznany za stratę wojenną wrócił do Polski dzięki staraniom MKiDN, a jego uroczyste przekazanie odbyło się 30 kwietnia br. w Pałacu na Wyspie. Oświadczenie o powierzeniu muzealium w depozyt podpisali  Minister  Kultury i Dziedzictwa Narodowego  prof. Małgorzata Omilanowska i dyrektor  Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie Tadeusz Zielniewicz.

Rokokowy inkrustowany stolik do gry w karty wchodził w skład bogatej kolekcji mebli króla Stanisława Augusta (1764-1795). Pierwotnie znajdował się na wyposażeniu Zamku Królewskiego w Warszawie, zapewne dopiero po 1836 roku przeniesiono go do Łazienek Królewskich.
Najprawdopodobniej w czasie I wojny światowej podzielił losy zbiorów łazienkowskich i w wyniku rekwizycji został wywieziony do Moskwy.

W 1922 r. - w wyniku restytucji dzieł sztuki z Rosji, przeprowadzonej na podstawie traktatu ryskiego - powstały Państwowe Zbiory Sztuki administrujące kolekcją należącą do Skarbu Państwa RP, w tym obiektami z Łazienek Królewskich. Dokładnie dwa lata przed wybuchem II wojny światowej mebel znajdował się na pierwszym piętrze Pałacu na Wodzie. Odnotowano to w Spisie Inwentarza Łazienek Królewskich z 1937 r. 1 lutego 1940 r. zabytek został zarekwirowany przez władze niemieckie „na umeblowanie apartamentów przy ul. Szopena 13 /mieszkanie b. posła czeskosłowackiego/”.

Losy stolika pozostawały nieznane do 2013 r., kiedy to został zamieszczony w katalogu monachijskiego domu aukcyjnego. Pochodzenie zabytku nie budziło najmniejszych wątpliwości z powodu licznych, widocznych na spodzie blatu znaków własnościowych.

Wobec powyższego, MKiDN - dzięki pomocy specjalistów z Muzeum w Łazienkach, Zamku Królewskiego i Muzeum Narodowego w Warszawie - przygotowało wniosek restytucyjny i wycofało obiekt z aukcji. Po kilku miesiącach korespondencji prowadzonej za pośrednictwem renomowanej berlińskiej kancelarii prawnej strona przeciwna zdecydowanie odrzucała polskie roszczenia.

Po analizie możliwości prawnych zdecydowano się na wytoczenie procesu przed sądem w Niemczech. Udało się zawrzeć ugodę, zgodnie z którą strona polska pokryła udowodnione przed sądem koszty konserwacji stolika. Koszty rekompensaty pokryła Fundacja Bankowa im. Leopolda Kronenberga, zgodnie z podpisanym w 2012 r. listem intencyjnym między MKiDN a Fundacją, realizując cele Programu „Odzyskiwanie dzieł sztuki”.